Globalizacja jest procesem zmierzającym do ujednolicenia działań w życiu gospodarczym, politycznym i społecznym na gruncie międzynarodowym. To tendencja do otwierania granic i likwidowania barier fizycznych, prawnych, kulturowych, gospodarczych i finansowych w celu wymiany ludzi, wiedzy, towaru, usług, idei i kultury. Globalizacja wywarła i nadal wywiera bardzo duży wpływ na życie społeczeństw i kulturę naszego wieku. Stwarza ona nowe szanse dla rozwoju człowieka i poszczególnych społeczeństw, ale jednocześnie rodzi dla nich zagrożenia i negatywne konsekwencje.
I. Pozytywne dla kultury konsekwencje globalizacji:
- zniesienie bądź zmniejszenie barier w przemieszczaniu się ludzi, co powoduje rozwój turystyki i poznawanie kultur innych państw;
- swobodny i szybki przepływ informacji;
- popularyzacja pozytywnych informacji, wartości i postaw;
- dialog kultur – pokazywanie i poznawania kultur zapomnianych i izolowanych;
- pogłębianie się dialogu między religiami;
- dostęp do międzynarodowej nauki, bibliotek, muzeów, archiwów; kreowanie nowych postaw społecznych tj. tolerancja, zrozumienie dla odmienności;
- refleksja nad własną tożsamością kulturową, przypomnienie znaczenia własnych obyczajów, tradycji;
- możliwość szybkiej pomocy dla świata nędzy i ubóstwa.
II. Negatywne dla kultury konsekwencje globalizacji:
- dominacja prawa globalnego nad prawem lokalnym;
- uniformizacja stylu życia, wartości, postaw, zatracanie własnego poczucia tożsamości narodowej poprzez przejmowanie pewnych propagowanych wzorców;
- dominacja kultur silnych, bogatych państw, co może powodować narastanie konfliktów o charakterze etnicznym, religijnym i kulturowym;
- demoralizujący wpływ środków masowego przekazu – emisja pornografii, przemocy; popularyzacja niepożądanych i negatywnych informacji tj. hasła faszystowskie, okultyzm, satanizm, sekty;
- narastanie przestępstw, terroryzmu oraz takich zjawisk jak ksenofobia, skrajny nacjonalizm, wrogość w stosunku do cudzoziemców w wyniku zniesienia granic;
- problem z asymilacją różnorodnych bodźców kulturowych, społecznych i materialnych, które otrzymuje człowiek, co może rodzić u niego poczucie niepokoju i zwątpienia we współczesnym społeczeństwie.
III. Odpowiedź Świeckiego Karmelu na problem globalizacji.
W epoce globalizacji ruchy katolickie nie mogą zamykać oczu na wzrost tempa przemian społecznych i technologicznych. Muszą starać się precyzyjnie określić istotę swojego zaangażowania, służby, dzielenia się, wspierania różnego rodzaju grup i ruchów. Inicjatywa ruchów katolickich powinna zawsze mieć początek w Ewangelii i płynącej z niej siły duchowej. Zadaniem ruchów katolickich w epoce globalizacji jest ewangelizować, komunikować i wpływać na prawidłowy, dobry i piękny rozwój człowieka oraz troszczyć się o godność jego życia.
Aby wywiązać się z wyzwań płynących z procesu globalizacji ruchy katolickie nie mogą mieć poczucia niższości czy zepchnięcia na margines wobec różnych, dobrze zorganizowanych i funkcjonujących ekonomicznego grup. Świadomość roli jaką ruchy katolickie mają do spełnienia w tym procesie zobowiązuje ich do stawiania sobie wysokich wymagań. Świecki Karmel nie szuka rozgłosu ani publiki, chce aby jego członkowie prowadzili święty tryb życia i w ten sposób wyzwalali u innych chęć ich naśladowania.
Świecki Karmel widzi potrzebę otwarcia się ruchów katolickich na bogactwo innych dróg formacji, innych ludzi, innych kultur, potrzebę dialogu i co raz większego zrozumienia, otwarcia na działanie wszelkiego dobra w świecie.
Świecki Zakon Karmelitów Bosych a globalizacja
Halina Konieczna OCDS
Karmelitański Zakon Świeckich - skupiający ludzi świeckich żyjących duchowością Karmelu.
Ruchy katolickie w epoce globalizacji