W dzisiejszych czasach doświadczamy szybko postępujących procesów globalizacji, powodujących rosnące współzależności społeczności ludzkich. Szczególnie widoczna jest globalizacja kultury i gospodarki, związana z rozwojem technologii i środków przekazu informacji. Choć procesy globalizacji przynoszą wiele korzyści, często doprowadzają do powstawania i nasilania się niesprawiedliwości, stając się przyczyną rosnących nierówności między zamożnymi i ubogimi, osobami posiadającymi dostęp do informacji, a tymi którzy takich możliwości nie mają, a w konsekwencji są spychani na margines życia społecznego.

Środowisko ruchów i stowarzyszeń wobec życia gospodarczego

Jakkolwiek kwestie gospodarcze nie znajdują się w głównym nurcie zaangażowań środowiska ruchów i stowarzyszeń katolickich w Polsce, zachodzące procesy wywierają istotny wpływ na kształtowanie rzeczywistości w której żyjemy.
Poszczególni członkowie ruchów i stowarzyszeń są zaangażowani w życie gospodarcze w różnym wymiarze, tj.:

• sprawując funkcje w administracji publicznej podejmując decyzje związane z kształtowaniem polityki makroekonomicznej,
• pełniąc funkcje zarządcze w przedsiębiorstwach lub instytucjach finansowych,
• będąc pracownikami przedsiębiorstw, organizacji gospodarczych czy instytucji finansowych,
• prowadząc własną działalność gospodarczą,
• będąc konsumentami,
• będąc osobami bezrobotnymi lub w inny sposób znajdującymi się na marginesie życia gospodarczego.

Poszczególne ruchy i stowarzyszenia podejmują odosobnione inicjatywy w szeroko rozumianym obszarze życia gospodarczego, skierowane na formację i wspieranie osób zaangażowanych w działalność na rzecz spraw pracowniczych, osób pozostających bez pracy, osób prowadzących własną działalność gospodarczą lub wpływających na kształt polityki gospodarczej.
Ruchy i stowarzyszenia katolickie w Polsce, jako środowisko, nie podejmują natomiast wspólnych inicjatyw w dziedzinie życia gospodarczego, nie wyrażają też stanowiska w odniesieniu do kierunków polityki gospodarczej. 
Zagadnienia dotyczące życia gospodarczego były natomiast przedmiotem prac grup roboczych podczas poprzednich kongresów ruchów i stowarzyszeń katolickich.
Podczas I Kongresu wskazywano działania formacyjne podejmowane w ruchach i stowarzyszeniach, skierowane na przemianę struktur poprzez przemianę człowieka, kreowanie nowego etosu lidera, przedsiębiorcy, tworzenie nowej kultury gospodarczej, na kwestie moralne i etyczne działalności gospodarczej.

Podczas II Kongresu wskazywano na konieczność aktywnego udziału katolików w kierowaniu życiem gospodarczym, aby w ten sposób wnosić w nie chrześcijański punkt widzenia.  Wskazywanym wówczas wyzwaniem dla członków ruchów i stowarzyszeń katolickich było profesjonalne podejście do pracy, udział w dużych organizacjach gospodarczych i finansowych, przy jednoczesnym zachowaniu postaw charakterystycznych dla chrześcijańskiego świadectwa i katolickiej perspektywy widzenia rzeczywistości, zgodnie z wezwaniami płynącymi ze społecznego nauczania Kościoła.

Współczesna nauka społeczna Kościoła wskazuje przede wszystkim na stale aktualne wezwania do wierności chrześcijańskiego powołania i apostolskiej skuteczności podejmowanych działań, wyrażającej się świadectwem życia zgodnego z wymaganiami wiary chrześcijańskiej, przyjmowaniem przejrzystych postaw, przeciwstawiających się „kulturze śmierci”, konsumpcyjnemu stylowi życia, wszelkim formom zniewolenia i niesprawiedliwości oraz trosce o czystość motywacji udziału w zbawczej misji Chrystusa. Wezwania te w szczególny sposób dotyczą katolików świeckich angażujących się obecnie w życie gospodarcze.
Nauka społeczna Kościoła nie wskazuje natomiast konkretnych powszechnych, modelowych rozwiązań. Konkretne rozwiązania, aby były skuteczne, powinny w sposób twórczy odnosić się do zidentyfikowanych problemów wynikających z danej rzeczywistości, z jej wszystkimi aspektami, tak gospodarczymi, jaki i społecznymi, kulturowymi i politycznymi, z poszanowaniem wolności i godności osoby ludzkiej.

W tym kontekście warto sięgnąć do encykliki Centisimus Annus, odnoszącej się do współczesnych problemów i procesów gospodarczych w nawiązaniu do przesłania wyrażonego w encyklice Rerum Novarum wobec napięć społecznych narastających na przełomie XIX i XX wieku.

W świetle inspiracji płynących z nauki społecznej Kościoła, problemy i napięcia wynikające z dzisiejszej rzeczywistości społecznej i gospodarczej wymagają od środowiska ruchów i stowarzyszeń katolickich w Polsce udzielenia odpowiedzi na naglące pytania.
Czy dawanie świadectwa poprzez profesjonalne podejście do pracy, udział w kierowaniu życiem gospodarczym, przy jednoczesnym zachowaniu katolickiej perspektywy widzenia rzeczywistości wystarcza w rzeczywistości dzisiejszego świata?
Jakie inicjatywy winny być podejmowane przez środowisko ruchów i stowarzyszeń Katolickich w Polsce, na przykład w odniesieniu do:
• postaw konsumpcjonizmu przy rosnących dysproporcjach zamożności i siły nabywczej,
• wysokiego bezrobocia oraz problemów osób spychanych na margines życia społecznego i gospodarczego,
• możliwości wykorzystania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej?
Czy środowisko ruchów i stowarzyszeń jest gotowe i zdolne do poszukiwania nowych rozwiązań problemów gospodarczych i społecznych, przekraczając ideologie socjaldemokratyczne i liberalne?

Prace Kongresu tematycznego, zgodnie z celami III Kongresu, mają stanowić forum wymiany refleksji i doświadczeń, która powinna służyć rozeznaniu kierunków dalszego zaangażowania środowiska ruchów i stowarzyszeń katolickich w życiu gospodarczym, a tym samym udzielenia odpowiedzi m.in. na postawione pytania.
Realizacja tego zadania wymaga przeprowadzenia pogłębionej analizy i dyskusji w ramach środowiska dotyczącej dotychczasowych doświadczeń w tej dziedzinie, wyzwań płynących z rzeczywistości w której żyjemy oraz roli do jakiej jesteśmy wzywani.
W  celu określenia wspólnej płaszczyzny refleksji i dyskusji proponujemy, aby jej punkt wyjścia i ramy odnosiły się do podstawowych zagadnień które można wyodrębnić na podstawie nauki społecznej Kościoła, tj.: